507- KHỔ ĐẾ - CHÂN LÝ CUỘC ĐỜI KHÔNG AI CHỐI CÃI ĐƯỢC

 

507- KHỔ ĐẾ - CHÂN LÝ CUỘC ĐỜI KHÔNG AI CHỐI CÃI ĐƯỢC

(6:22) 1. Khổ Đế là gì?

Khổ Đế là chân lý thứ nhất chỉ rõ cho mọi người thấy đời sống con người là một chuỗi dài thời gian đau khổ bất tận. Nếu ai chịu khó suy tư, ngẫm lại, quán xét đời sống của mình, chắc quý vị phải công nhận: Đời khổ thật!

Khổ từ hành động do thân, miệng, ý của mình; Khổ từ những hành động của mọi người khác, từ miệng người khác; và từ những sự hao mất những vật chất, tài sản, những người thân thương xung quanh mình; Khổ vì cầu mong mà chẳng được; Khổ vì bệnh tật, tai ương, chết chóc, xa lìa, ly tán…​

Đời người còn biết bao nhiêu thứ khổ nữa, làm sao kể cho tận cùng, kể hết cho tận cùng! Nếu ai bảo đời là hạnh phúc, là an vui thì phải biết người đó là người mất trí!

Đức Phật dạy đời là khổ để làm gì?

Trong cái khổ của cuộc đời còn có rất nhiều sự vật cám dỗ và thu hút lòng tham muốn của con người rất mạnh, khiến cho mọi người dễ dính mắc. Mà khi đã dính mắc thì thành nghiệp, thói quen. Mà đã thành thói quen thì dễ sa ngã, càng sa ngã lại càng khổ đau.

Vì thế đức Phật nói đời khổ là để chỉ thẳng cho chúng ta tránh xa những cạm bẫy cám dỗ đó, chớ không phải ngồi đó than thở đời khổ, than thân trách phận, vì chính những sự cám dỗ này đã đưa con người đến chỗ tận cùng đau khổ của cuộc đời.

Đời đã có những cái khổ sẵn từ lúc mới sinh ra, nhưng vì không hiểu sống trên khổ mà không biết nên đã chạy theo danh, lợi, vật chất. Khổ mà không hay! Do vậy, càng đắm đuối, say mê, chạy theo và mơ mộng những hạnh phúc hão huyền nên đã khổ lại càng khổ hơn.

(9:36) Này con! Bài học đầu tiên - Khổ Đế của đạo Phật để nhắc nhở cho con người giật mình nhìn lại đời sống của mình, để nhắc nhở con người tỉnh thức lại đời sống của mình, và cũng để cảnh giác con người sự đau khổ không phải chỉ có một kiếp mà vô lượng kiếp giống như ngọn đuốc này sắp tàn thì mồi tiếp ngọn đuốc khác, và cứ tiếp tục mãi mãi trong vòng tròn luân hồi sanh tử và khổ đau.

Vì thế, khi hiểu được đời là khổ thì con phải tư duy cho thấm nhuần, biết rõ đời khổ như thật. Khi biết rõ đời khổ như thật, khổ thật thì tâm con không còn ham muốn gì cả trên thế gian này. Do vậy, con mới mạnh dạn từ khước mọi sự cám dỗ một cách anh dũng, thì con không còn bị sa lầy, đau khổ trên nó.

Nếu con chỉ biết đời khổ với một tâm hời hợt, với một sự biết khổ chưa thật khổ thì con khó từ khước những danh, lợi và vật chất đang cám dỗ và quyến rũ con, từ đó con sa lầy trên những sự cám dỗ đầy ô trược, khổ đau, và nó luôn luôn cuốn hút con trong đau khổ này.

(11:36) Nhìn lại cuộc sống hằng ngày, thân tâm con và vạn vật xung quanh con đang diễn biến từng phút giây vô thường, nghĩa là nó đang sanh diệt từng sát na không ngừng nghỉ. Do sự diễn biến vô thường này đã tự tạo ra muôn vàn thứ đau khổ cho con người, nó vì quá vi tế nên con người không nhận ra được.

Vì không nhận ra được nên con người lầm tưởng thân tâm của mình và vạn hữu xung quanh là thường hằng, vì thế đắm đuối chạy theo, dính mắc, ham mê say đắm. Càng chạy theo càng dính mắc, càng ham mê càng say đắm thì lại càng khổ đau nhiều!

Đời là một chuỗi ngày dài đau khổ của kiếp người, nếu con đã thấm nhuần biết đời là khổ thật, khổ như thật mà không có lối thoát thì con lại sinh ra tâm buồn chán, hết muốn sống. Trong thời đức Phật còn tại thế, khi các vị Tỳ Kheo quán xét đời sống là khổ thật, thân tâm vô thường và bất tịnh nên sinh ra ngao ngán và chán đời không còn thiết sống, vì thế các vị tự tử hoặc mướn người khác giết mình.

Có một số người nghe đến đây hiểu lầm lạc này nên cho rằng đạo Phật yếm thế, tiêu cực. Đó là người ta đứng ở góc độ phiến diện của đạo Phật, chỉ thấy cảnh khổ đời người mà không thấy cảnh giới giải thoát Niết Bàn tại thế của đạo Phật.